*NL 2- Sinh Nhật Thi Hào Nguyễn Du (Bài Viết) Nguyên Lạc (Texas- USA)

 

Nguyên Lạc

 

 

SINH NHẬT THI HÀO NGUYỄN DU

 

Hôm nay ngày 3 tháng 1 là ngày sinh của đại thi hào Nguyễn Du (1765).

Để tưởng niệm ngài, Nguyên Lạc tôi post lại vài bài thơ ngắn chữ Hán của ông và bản phóng dịch

.

 

I. SƠ LƯỢC TIỂU SỬ NGUYỄN DU

.

Sinh: 3 tháng 1, 1765, Bích Câu, Thăng Long.

Mất: 16 tháng 9, 1820 (55 tuổi) Huế.

Bút danh: Tố Như, Thanh Hiên, Hồng Sơn lạp hộ, Nam Hải điếu đồ.

 

Nguyễn Du đã để lại một di sản văn chương đồ sộ với những tác phẩm kiệt xuất, ở thể loại nào ông cũng đạt được sự hoàn thiện ở trình độ cổ điển.

 

Thơ chữ Hán: Nguyễn Du có 3 tập thơ: Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, và Bắc hành thi tập.

 

Thơ chữ Nôm: Nguyễn Du có hai kiệt tác Truyện Kiều (Đoạn trường tân thanh) gồm 3254 câu thơ lục bát và Văn tế thập loại chúng sinh gồm 184 câu viết theo thể song thất lục bát.

.

 

II. PHÓNG DỊCH VÀI CÂU THƠ NGUYỄN DU

.

 

1.

Nguyên tác

Nhất sinh từ phú tri vô ích,

Mãn giá cầm thư đồ tự ngu.

(Mạn hứng - Nguyễn Du)

 

Phóng dịch:

Một đời thơ phú ích chi

Sách đàn đầy giá chắc gì là khôn?

 

2.

Nguyên tác

Phụ tọa nhàn song tửu nhãn khai

Lạc hoa vô số hạ thương đài

(Đối tửu - Nguyễn Du)

 

Phóng dịch:

Bên song im ngất cùng ly nhớ

Mắt lệ người nhìn lá thu rơi!

 

3.

Nguyên tác

Hương Giang nhất phiến nguyệt

Kim cổ hứa đa sầu

(Thu chí 1 - Nguyễn Du)

 

Phóng dịch:

Cố hương còn có chờ người

Vầng trăng ngày cũ vẫn ngời bến xưa ?

 

4.

Nguyên tác

Cố quốc sơn hà khan lạc nhật,

Tha hương thân thế thác phù vân

(THU NHẬT KÝ HỨNG - Nguyễn Du)

 

Phóng dịch:

Quê hương ngút mắt chiều phương ấy

Chở hết mây ơi nỗi sầu này

 

5.

 

Nguyên tác

Trù trướng thâm tiêu cô đối ảnh

Mãn sàng trê vũ bất kham thinh

(TỐNG NHÂN - Nguyễn Du)

 

Phóng dịch:

Đêm thăm thẳm sầu riêng với bóng

Chiếu chăn nhầu mưa động thốn tâm

 

6.

 

Nguyên tác

 

Phụ tọa nhàn song tửu nhãn khai

Lạc hoa vô số hạ thương đài

Sinh tiền bất tận tôn trung tửu

Tử hậu thùy kiêu mộ thượng bôi

(Đối tửu - Nguyễn Du)

 

Phóng dịch:

Tựa song. mắt rượu ngùi trông

Hoa rơi lả tả phủ lòng thảm xanh !

Sống. không cạn chén trọn tình

Chết. ai tri kỷ rượu nghiêng rưới mồ ?

 

7.

 

KÝ MỘNG

 

Nguyên Lạc xin mạn phóng dịch bốn câu cuối (toàn bài 24 câu) gây cảm xúc nhất riêng mình, coi như niềm trân trọng và tưởng nhớ đến người xưa. Có gì các bậc cao nhân bỏ qua cho.

 

Nguyên tác

...

Mỹ nhân bất tương kiến

Nhu tình loạn như ti

Không ốc lậu tà nguyệt

Chiếu ngã đan thường y.

(Nguyễn Du)

 

Phóng dịch

 

GHI QUA MỘNG

 

Giai nhân. Người hỡi đâu rồi?

Tình sầu loạn mối rối bời như tơ

Nhà không xuyên ánh trăng mờ

Chiếu qua áo mỏng thấu ta nỗi niềm !

(Nguyên Lạc)

.

Ngày đầu năm mới 2020 Nguyên Lạc tôi kính nhớ đến ngài cùng lòng trân quý một thiên tài nước Việt thân yêu.

 

Bất tri tam bách dư niên hậu

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như

 

III. CHONG ĐÈN ĐỌC VẦN THƠ CỔ

.

Đây là bài thơ tôi viết khi tưởng nhớ đến đại thi hào Nguyễn Du

 

 

Mắt đầy tôi đối bóng tôi

Đèn chong nến lệ đọc lời bi ai

Sầu theo từng chữ. thở dài

Chúng sinh văn tế thập loài thảm thương!

 

"Còn chi ai quí ai hèn

Còn chi mà nói ai hiền ai ngu

Một phen thay đổi sơn hà

Mảnh thân chiếc lá biết là về đâu" *

 

Mười loài chết thảm chết đau!

Phù sinh bào ảnh mộng sầu thế gian! **

Kinh rằng sắc sắc không không

Nam mô đức Phật giải oan độ người!

................

 

[*] Văn tế thập loại chúng sinh - Nguyễn Du

 

[**] Nhất thiết hữu vi pháp /Như mộng huyễn bào ảnh /Như lộ diệc như điện (Kinh Kim Cang)

 

[Tất cả pháp hữu vi /Như mộng ảo bọt bóng /Như sương cũng như ánh chớp]

.

Nguyên Lạc

............

*

@. PHỤ LỤC

 

Truyện Kiều của Nguyễn Du còn có tên là Đoạn Trường Tân Thanh tức “Khúc Ca Mới Đứt Ruột”. Tôi xin dẫn chứng chuyện này để xác minh “rầu thúi ruột”, “buồn đứt ruột” là khả thi.

.

Có một chứng bệnh liên hệ mật thiết với “rầu thúi ruột”, “buồn đứt ruột”:

 

Thò tay mà ngứt ngọn ngò,

Thương em đứt ruột, giả đò ngó lơ (ca dao)

 

Thương yêu, thất tình, sầu đau đến độ “buồn đứt ruột”, buồn đến độ ruột đứt ra từng đoạn, từng khúc, từ Hán gọi là “đoạn trường”. Chứng buồn rầu đứt ruột này khởi sự từ chứng “rầu thúi ruột”. Chúng ta thường than thở là rầu thúi ruột, buồn thúi ruột, buồn nẫu ruột, buồn não lòng, buồn đứt ruột… Chứng này không những thấy trong văn chương bình dân ca dao tục ngữ mà con thấy trong văn chương bác học, đặc biệt nhất là trong truyện Kiều của Nguyễn Du, vì thế để nói hết ý, trong bài này tôi xin trích dẫn thêm truyện Kiều.

 

Não lòng thay, bấy hóa công,

Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha…

(Nguyễn Du - Kiều).

 

hay:

 

Trải qua một cuộc bể dâu,

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.

(Nguyễn Du - Kiều).

 

Truyện Kiều của Nguyễn Du còn có tên là Đoạn Trường Tân Thanh tức “Khúc Ca Mới Đứt Ruột”. Có thật sự buồn đến nỗi ruột đứt ra từng đoạn từng khúc không? Xin thưa là có. Đứt ruột “đoạn trường” dựa vào sự thật là trong thiên nhiên có một loài khỉ có tình mẫu tử rất tuyệt vời. Khỉ mẹ rất yêu thương con. Vì một lý do gì đó, khỉ con bị chết mà còn thấy xác, khỉ mẹ ngồi ôm xác con cho tới khi xác con rữa thối. Các con khỉ khác trong bầy phải lén rình cướp lấy xác đem dấu đi. Nếu con bị bắt mất, khỉ mẹ ngồi ôm hai bầu sữa, buồn rầu, bỏ ăn, bỏ uống cho tới chết. Đem xác khỉ mẹ mổ bụng ra, thấy ruột khỉ mẹ đứt ra từng đoạn, từng khúc. Vì thế cho nên mới có câu “Buồn đứt ruột” hay đoạn trường là vậy.

 

(Thương em đứt ruột, giả đò ngó lơ - BS Nguyễn Xuân Quang)

 

https://bacsinguyenxuanquang.wordpress.com/

 

Nhà Thơ Nguyên Lạc

...................

*

@. Mời đọc

BÀI THƠ THU CHÍ CỦA NGUYỄN DU - Nguyên Lạc

http://www.art2all.net/tho/nguyenlac/nguyenlac_baithothuchicuanguyendu.htm

 

 

 

Kommentar schreiben

Kommentare: 0

 

Một Kiếp Người

 

Anh đã cho em nửa cuộc đời

Cho con phân nửa của phần tôi

Phần tôi phân nửa, phần phân nửa

Cho thơ làm tựa viết thành lời

 

Thế là, tôi đã cho, cho hết

Xin người, thơ phú chớ phụ tôi

Ngày mai khi trở về cát bụi

Bia tôi xin tạc  "Một Kiếp Người" .

 

Thủy Điền